Strona 17

1.2. Rodzina jako grupa społeczna

Strona 28

1.6. Charakterystyka społeczeństwa polskiego

Strona 29

Strona 42

1.9. Kultura i pluralizm kulturowy

Strona 45

1.10. Współczesne spory światopoglądowe

Strona 51

1.11. Edukacja w XXI wieku

Pracujący według sekcji (stan w dniu 31 XII)
Wyszczególnienie	1993	2001	2005	2010	2015	2018	2019
	w odsetkach
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo	26,7	28,8	16,6	16,8	15,3	14,9	9,1
Przemysł i budownictwo	30,6	25,3	27,3	26,8	26,8	26,3	32
Usługi i handel	42,7	45,9	56,1	56,4	57,9	58,8	58,4

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS.

Strona 65

1.15. Środki masowego przekazu

Strona 94

2.3. Współczesna demokracja w Polsce i na świecie – problemy i zagrożenia

Powody absencji obywateli w życiu politycznym

Strona 119

2.7. Modele ustrojowe wybranych państw

System parlamentarno-gabinetowy na przykładzie Włoch

Przewaga parlamentu nad rządem przy zachowaniu zasady trójpodziału władz

1) Prezydent ma słabą pozycję (pełni głównie funkcje reprezentacyjne).

2) Prezydent nie odpowiada politycznie przed parlamentem (nie może być odwołany).

3) Utworzenie rządu najczęściej wymaga współpracy kilku partii (utworzenia koalicji).

4) Prezydent desygnuje lidera zwycięskiej partii (lub osobę przez niego wskazaną) na premiera.

5) Prezydent powołuje ministrów na wniosek premiera.

6) Rząd musi uzyskać zaufanie (poparcie) większości członków obu izb parlamentu.

7) Premier i ministrowie ponoszą odpowiedzialność polityczną przed parlamentem.

8) Prezydent ponosi odpowiedzialność konstytucyjną za naruszenie konstytucji i ustaw.

Mario Draghi, premier Włoch od 2021 r.

Strona 121

System parlamentarno-komitetowy (rządów zgromadzenia, konwentu) na przykładzie Szwajcarii

Podporządkowanie władzy wykonawczej Zgromadzeniu Federalnemu

1) Jednolitość władzy państwowej (brak klasycznego trójpodziału władz).

2) Dominacja Zgromadzenia Federalnego – najwyższego organu reprezentującego naród.

3) Zgromadzenie Federalne wybiera Radę Federalną (rząd) zgodnie z „magiczną formułą”; jej członkowie od 1943 r. muszą reprezentować 4 największe partie (3 w latach 1953–1959 i 5 w latach 2009–2015), 3 największe kantony, 3 najpopularniejsze języki, 3 największe wyznania.

4) Zgromadzenie Federalne wybiera Prezydenta Federacji spośród członków Rady Federalnej.

5) Rada Federalna i Prezydent Federacji ponoszą fasadową odpowiedzialność polityczną przed Zgromadzeniem Federalnym.

6) Prezydent Federacji nie może rozwiązać Zgromadzenia Federalnego.

7) Olbrzymia rola federalnych (kantonalnych i gminnych) referendów (od 1848 r. zorganizowano ponad 600 referendów federalnych).

Guy Parmelin, prezydent Szwajcarii od 2021 r.

Strona 122

System prezydencki na przykładzie Stanów Zjednoczonych

Silna pozycja prezydenta przy równoczesnym zachowaniu separacji i równowagi władzy wykonawczej, ustawodawczej i sądowniczej

1) Prezydent, Kongres i sądy tworzą „system powstrzymywania i równowagi”.

2) Prezydent jest równorzędnym z Kongresem reprezentantem narodu (pochodzi z wyborów powszechnych).

3) Prezydent jest jednocześnie głową państwa i kieruje administracją (samodzielnie powołuje i odwołuje sekretarzy – szefów departamentów).

4) Prezydent i jego administracja nie ponoszą odpowiedzialności politycznej przed Kongresem.

5) Prezydent ponosi odpowiedzialność konstytucyjną przed Kongresem za naruszenie konstytucji.

6) Kongres posiada wyłączną inicjatywę ustawodawczą (z wyjątkiem ustawy budżetowej).

7) Kongres nie może być rozwiązany przez prezydenta.

8) Sądy sprawują kontrolę konstytucyjności (legalności) stanowionego prawa.

9) Sąd Najwyższy jest najwyższą sądową instancją odwoławczą (jest „trzecią” izbą Kongresu).

Joe Biden, prezydent Stanów Zjednoczonych od 2021 r.

Strona 179

3.5. Organy kontroli państwowej, ochrony prawa i zaufania publicznego

Urząd KOMUNIKACJI Elektronicznej

Urząd Komunikacji Elektronicznej (UKE) to jeden z urzędów administracji rządowej, na jego czele stoi Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej. To organ regulacyjny w dziedzinie rynku usług telekomunikacyjnych i pocztowych. Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej (Prezes UKE) jest centralnym organem administracji rządowej ustanowionym 14 stycznia 2006 r. Obecnie (od 18 września 2020 r.) funkcję tę pełni Jacek Oko.

Strona 197

3.7. Sądy i Trybunały

Krajowa Rada Sądownictwa

Krajowa Rada Sądownictwa (KRS) jest kolegialnym organem konstytucyjnym powołanym do życia 29 grudnia 1989 r. W jej skład wchodzi dwudziestu pięciu członków: Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, Minister Sprawiedliwości, jedna osoba powołana przez Prezydenta Rzeczypospolitej, piętnastu członków wybranych spośród sędziów Sądu Najwyższego, sądów apelacyjnych, sądów administracyjnych, sądów okręgowych i sądów wojskowych, czterech członków wybranych przez Sejm spośród posłów oraz dwóch członków wybranych przez Senat spośród senatorów. Kadencja wybieranych członków KRS wynosi 4 lata. Przewodniczącym KRS jest wiceprezes Sądu Okręgowego w Krakowie Paweł Styrna (od 2021 r.).

Strona 213

4.3. Prawo cywilne i rodzinne

Odpowiedzialność cywilna
Kontraktowa	Deliktowa	Ubezpieczeniowa (gwarancyjna)
• wynika z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania wynikającego z umowy • jest ponoszona za umowę własną	• wynika z popełnienia czynu niedozwolonego (deliktu), w wyniku którego nastąpiła szkoda u drugiej osoby; jest ponoszona za czyny własne, a także za czyny osób trzecich (np. rodzice za czyny dziecka, pracodawca za czyny pracownika, Skarb Państwa za czyny funkcjonariuszy państwowych)	• wynika z umowy podpisanej z zakładem ubezpieczeń, który wypłaca pieniądze za sprawcę ze zgromadzonych przez niego składek.

Strona 219

4.4. Prawo karne

Strona 320

6.4. Systemy bezpieczeństwa i współpracy

Organy Rady Europy

Sekretarz Generalny Rady Europy – wybierany przez Zgromadzenie Parlamentarne na 5-letnią kadencję (od 18 IX 2019 r. jest nią Chorwatka Marija Pejčinović Burić). Jest organem administracyjnym (doradczym), odpowiadającym za codzienne funkcjonowanie organizacji.